Umowy online są bardzo praktyczne i niezwykle potrzebne. To świetne rozwiązanie, gdy współpracę trzeba podjąć szybko, a projekt ma ruszyć lada moment. Rozwiązanie to jest także ekologiczne – nie musisz drukować kolejnych kartek papieru. Musisz jednak wiedzieć, że ta metoda zawierania umów nie zawsze zabezpieczy Twoje interesy. I to nawet wtedy, jeśli zgodnie z umową zapłacisz umówione wynagrodzenie.
W tym wpisie dowiesz się, że:
- czy umowy online przeniosą na Ciebie prawa autorskie,
- jaka jest właściwa forma zawierania umów o przeniesienie praw autorskich,
- co zrobić, jeśli zawarłeś już umowę w złej formie.
Posłużę się poniższym przykładem:
Spółka współpracuje z wieloma kontraktorami, którzy opracowują elementy programu komputerowego. Spółka rozumie, że często osoby te pracują z różnego zakątka świata. Z tego powodu chce podpisywać umowy za pośrednictwem programów, dzięki którym możliwe jest zawieranie umów online. Czy to rozwiązanie jest korzystne dla spółki?
Nie, to rozwiązanie nie będzie korzystne dla spółki. Podpisując umowy online spółka nie nabędzie autorskich praw majątkowych do kodu źródłowego czy dokumentacji projektowej. Przeniesienie autorskich praw majątkowych (nabycie ich przez spółkę) wymaga zachowania formy pisemnej i to pod rygorem nieważności.
Dlaczego?
Niektóre przepisy prawa mówią wprost, że jeśli chcesz coś umową osiągnać to musisz ją zawrzeć w konkretnej formie. Przykładem takiej umowy będą właśnie umowy o współpracy (umowy B2B) z programistami. Zawierając taką umowę chcesz, żeby wyniki pracy programisty np. w postaci kodu źródłowego, dokumentacji projektowej czy specjalistycznego raportu z zaleceniami po audycie IT należały do Ciebie. Wyniki pracy programisty w wielu przypadkach będą miały charakter twórczy. To z kolei oznacza, że w Twoim interesie jest nabycie od programisty także autorskich praw majątkowych.
Programista jako twórca.
W naszym przypadku kontraktorzy tworzą dla spółki programy komputerowe. Programy komputerowe są utworami w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Oni sami będą z kolei uważani za twórców. Oznacza to, że w momencie ustalenia kodu źródłowego czy innego wyniku ich pracy twórczej zaczynają także istnieć autorskie prawa majątkowe. Żeby spółka mogła z nich dowolnie korzystać, opracowywać na ich podstawie produkty, oprogramowania czy aplikacje, a w konsekwencji na nich zarabiać – musi w pierwszej kolejności nabyć od kontraktorów autorskie prawa majątkowe.
Autorskie prawa majatkowe do wyników pracy programisty.
Dlaczego powinieneś zadbać o autorskie prawa majatkowe?
Posiadanie właśnie tych praw sprawia, że możesz decydować o tym, jak, czy i komu sprzedać produkt powstały w oparciu o wyniki pracy programisty. Na pewno nie chcesz angażować swojego zaplecza biznesowego, ludzi i podejmować działań marketingowych celem sprzedaży nowego produktu, żeby na końcu się dowiedzieć, że powinieneś wcześniej zapytać kontraktora o zgodę. Co gorsza może się okazać, że w ogóle nie możesz sprzedawać takiego produktu. A w najlepszym przypadku programista – twórca pozwoli Ci na takie działanie jedyne przez pewien krótki okres czasu. Po co ryzykować, jeżeli łatwo możesz się przed takimi sytuacjami zabezpieczyć. Jak to zrobić? Zawierając umowę o współpracy z paragrafem opisującym przeniesienie autorskich praw majątkowych, którą to zawrzesz w formie pisemnej.
Umowy online, a wymóg formy pisemnej pod rygorem nieważności w zakresie praw autorskich.
Umowy, które gawarantują Ci nabycie autorskich praw majątkowych muszą być zawarte w formie pisemnej. Oznacza to, że w takim przypadku musisz wydrukować umowę i złożyć na niej odręcznie swój podpis. Wynika to wprost z art. 53 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Zwróć uwagę na ten rygor. Oznacza on, że brak zawarcia umowy w formie pisemnej jest równoznaczny z tym, że „właścicielem” tych praw nie zostaniesz. Podobny wymóg istnieje w przypadku licencji o charakterze niewyłącznym. Mówimy o niej wtedy, kiedy co prawda nie stajesz się właścicielem praw ale przez pewien, uzgodniony okres czasu tylko Ty możesz nimi rozporządzać. Dostajesz je na wyłączność, dzięki czemu wiesz że Twoja konkurencja w tym samym czasie z nich nie skorzysta. W takiej sytuacji też musisz pamiętać o tym, żeby zawrzeć umowę w formie pisemej. Wynika to z kolei wprost z art. 67 ust. 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Umowa licencyjna wyłączna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Zapamiętaj, że tych przepisów nie można obejść czy wyłączyć ich stosowania. Dla swojego dobra możesz natomiast się do nich dostosować.
Umowy online podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym przeniosą prawa autorskie.
Istnieje jeden wyjątek, o którym trzeba tutaj wspomnieć. To kwalifikowany podpis elektroniczny. Jeśli korzystasz z tego rozwiązania zarówno Ty, jak i druga strona umowy, to możesz pozwolić sobie na podpisanie umowy w ten sposób. Umowy zawierane online przy pomocy kwalifikowanego podpisu elektronicznego sprawią, że staniesz się nabywcą praw autorskich. Zgodnie z art. 781 § 2 Kokdesu cywilnego:
Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.
Pamiętaj jednak, że takie rozwiązania jak podpis zaufany nie spełnia tego wymagania.
Zawieranie umów online z programistami – wnioski.
Zawierająć umowy o współpracy z programistami (umowy B2B) weż pod uwagę wymogi, jakie należy spełnić żeby stać się „właścicielem” praw autorskich wyników ich pracy. Warto, żebyś pamiętał, że:
- umowy przenoszące prawa autorskie albo udzielające licencji wyłącznej muszą być zawarte w formie pisemej,
- umowy zawarte bez zachowania tej formy są w punkcie dotyczącym przeniesienia praw autorskich nieważne, tj. nie staniesz się ich właścicielem nawet jeśli za nie zapłacisz,
- jedyną, bezpieczną opcją zawarcia umowy online z przeniesieniem praw autorskich jest podpisanie ich przy pomocy kwalifikowanego podpisu elektronicznego; nie jest nim profil zaufany
- jeśli podpisałeś umowę w nieprawidłowej formie – napraw błąd, zawierając dodatkowe porozumienie z programistą.
